terug van weg geweestSection: Algemeen
Altijd graag vertrekken, altijd graag naar Merchtem komen
Goud op drift
Het doet deugd ! Met gezin naar een zonovergoten Alanya (Turkije). Eén doel : rusten
en genieten. Wat mij betreft is dat eens rustig in de zon een boek ter hand nemen, wat zwemmen met Lies, Robin en Maarten in de zee. Vooral ook de gsm in de kluis. 

"Goud op drift" : een boek over de lotgevallen van een belangrijk deel van de goudvoorraad van de Nationale Bank van België voor, tijdens en na de oorlog van 40-45 ( Davidsfonds 'Goud op drift') was bijzonder leerrijk. In feite gaat het om een op eerste zicht klein detail in de geschiedenisvoering over die vreselijke oorlog. Eens het boek gelezen besef je dat het eigenlijk niet meer gaat om een detail, maar om de economie van de oorlog. De machinerie van oorlog financieren. Het geeft ook een zicht op "het beleid" van het Nazi-regime. Hun trukken, hun "zwarte streken" het zit er allemaal in. Het boek geeft ook aan welke minder fraaie rol bijvoorbeeld de Nationale Bank van Zwitzerland speelde. Geen incinuaties, nee, glasheldere documenten, bewijzen zwart op wit. Bij het lezen van het boek krijg je ook zicht op de gespannen verhouding tussen 'Brussel', de Koning, de regering in Londen. Via een 'nevengeschiedenig' krijg je dus een heel andere blik op het oorlogsgebeuren. Heel kort samengevat : België heeft een relatief grote goudvoorraad. De Belgische Frank was goud-gerelateerd : papier geld was inwisselbaar voor goud (goudstandaard). Vanaf het ogenblik dat België kon vrezen voor een inval door Hitler besliste de Nationale Bank van België haar goudreserves onder te brengen in kluizen van de Nationale Banken van Engeland, U.S.A. en Frankrijk.

Het goud werd fysiek getransporteerd. Het boek gaat over de goudvoorraad die naar Frankrijk ging. Als voorstelling in het boek : een kleine 250 ton (!) dat zijn dertig treinwagons !

Het goud ging wel degelijk naar Frankrijk. Maar nadat er ook inval was van Duitsland in Frankrijk, diende het goud verscheept te worden. Letterlijk naar ondermeer Casa Blanca, Dakar...

Eens Duitsland een groot deel van Frankrijk bezette en het zoete broodjes bakte met het 'Vichy-regime', kwam er een hele procedure op gang met finaliteit : Belgisch goud in depot bij Nationale Bank Frankrijk moet naar Berlijn.

Voor de Duitsen geen probleem : de afgevaardigde van de Nationale Bank van België (toevallig na de bezetting van België een Duitser van het regime) had akkoord gegeven dat het goud van de Nationale Bank van Frankrijk naar Berlijn kon gevoerd worden. Het boek beschrijft de fysieke transport van het goud, dat in Afrika lag, naar Berlijn. In Berlijn werd het goud netjes in de kluizen gedeponneerd en : geen probleem toch : netjes op naam van Nationale Bank van België. De goudschat van België was zo enorm dat Maarschalk Göring en Von Rippentrop er ruzie over maakten. Hitler zou in hoogst eigen persoon moeten beslissen over de bestemming ervan. Goud gestolen ? Niets daarvan : er werd een rekening geopend op naam van de Nationale Bank van België met de tegenwaarde van het goud, in Reichsmarken . Met andere woorden : in een munt die finaal de waarde had van wc-papier !
Met het goud werd de oorlogseconomie gefinancieerd. Immers landen waar men grondstoffen moest kopen voor de productie van oorlogswapens kon men niet terecht met hun fameuse Marken. Men wenste goud of Zwitsterse Franken. Om Zwitserland gerust te stellen dat het niet om gestolen goud ging werd het goud gesmolten en werden de staven geantidateerd met datum van voor de oorlog. Dankzij de grondigheid van de eigen  Duitse adminstratie kon men na de oorlog precies nagaan welk goud (Belgisch) er gesmolten werd en naar waar het ging. In het boek komt tot uiting dat de Nationale Bank van Zwitsterland flink dienst deed als draaischijf voor de oorlogseconomie van Nazi-Duitsland. Ze hebben het altijd betwist maar het boek en enkele verslagen van deskundigen liegen er niet om....

De Nationale Bank van Frankrijk gaf een hoeveelheid goud terug, vlak na de oorlog.  Wie het boek leest kan maar concluderen dat dit gebeurde 'uit eerlijke schaamte'.

En dan een ander boek : "De Memoires" van Jean-Luc Dehaene. Ik had dit boek gekregen en was er al eens in begonnen. Nu dus uitgelezen. Ik had al de memoires van Gaston Eyskens, Noton, Wilfried Martens gelezen. Memoires zijn dikwijls een poging om zijn eigen gelijk in vedette te zetten. Niet zo met die van Dehaene. In procenten staat er zeker 50 % te lezen 'verkeerde inschatting', 'dit had ik beter zo of zus gedaan', 'buiten de waard gerekend'. Het bracht mij wat terug naar mijn studententijd waar ik Staatsrecht kreeg van zijn secretaris ministerraad André Alen. Ik weet nog dat journalisten zich 'incognito' nestelden tussen de studenten in de Aula Zeger Van Hee in de hoop een primeur op te pikken die de prof wel aan zijn studenten zou toevertrouwen maar niet aan de pers...

Een mooie terugblik op de geschiedenis van de voorbije twintig jaar. Zeer leerrijk. 

En : absoluut hoedje af ! Die man heeft heel veel gedaan. Een les die ik uit het boek heb geleerd is dat je vooral in alle discretie moet werken en steeds moet aftoetsen met deskundigen wat en wanneer mogelijk is.

Enfin, als je niet weet wat doen : twee aanraders !