Exploitatie : overschot van Ruim 4.000.000 €, Op nieuwjaarsavond 31.12.2014 geen centen op zak.

Ik probeer als schepen altijd de zaken rond begroting en financiën uit te leggen aan de hand van voorbeelden uit het dagelijkse leven. Liever dat dan te slaan met 'Ratio's', grafieken, statistieken etc.

2014 was goed. Meer dan 4.000.000 € meer ontvangen dan we hebben uitgegeven. Een probleem : als we op 31/12/14 onze nieuwjaar zouden moeten uitdelen aan de kinderen en kleindkinderen : geen cash op zak....Domper op de feestvreugde. Maar daarom platzak ?

Nee : einde jaar 2014 dienden we niet volstorte aandelen Electrabel te volstorten om ze dan begin 2015 te kunnen verkopen (de exit Electrabel). Het is een beetje zoals de brouwer die komt leveren in een drankgelegenheid. Hij levert voor een waarde van 1000 € maar heeft voor dat ene pintje dat hij aan de waard vraagt geen centen bij. Wetende dat hij 1000 € tegoed heeft, is dat uiteraard geen probleem. Het is misschien wat kort door de bocht, maar zo is het ongeveer. Hierbij de tekst die ik gebruik maandag e.k. op de gemeenteraad. Overigens : iedereen welkom daar 20 uur begint het spectakel in de raadzaal gemeentehuis Merchtem.



Hier de tekst :

"
Geachte Heer Voorzitter,
Burgemeester,
Collega Schepenen,
Leden van de Raad,
 
De resultatenrekening 2014 is de eerste rekening in het ‘BBC’ verhaal. Daar waar de rekening in het ‘vorige’ systeem een louter boekhoudkundig document was, dient de resultatenrekening in de BBC als instrument om te toetsen hoe het staat met de beleidsdoelstellingen. Zijn deze gehaald of niet ?
Om te voorkomen dat de beleidsdoelstellingen opgenomen in de BBC loutere slogans zouden zijn of zeer algemeen zouden geformuleerd worden, dienden er bij elke doelstelling concrete acties geplaatst te worden met zeer concrete budgetten. Een extra controle ten slotte zijn de ingevoerde indicatoren. De BBC is dus als het ware het korset waarbinnen het bestuur zich gedurende de legislatuur moet in houden.
In de BBC dienden enkele prioriteiten te worden gesteld. Prioriteiten niet noodzakelijk in de gebruikelijke zin van het woord. In de terminologie van de BBC betekent ‘prioriteit’ een beleidsdoelstelling die men verplicht vanuit het bestuur dient te rapporteren aan de gemeenteraad.
De belangrijkste prioriteit (hier zeer zeker ook in de gebruikelijke betekenis van het woord) was Merchtem financieel gezond houden.  Vandaag, net als bij het opstellen van de BBC is de financieel en economische toestand onzeker. Het enige ‘positieve’ is dat we al jaren kunnen uitgaan van lage rentevoeten. Dit laatste zou ons kunnen doen aanzetten om veel leningen aan te gaan om onze investeringen te kunnen dekken. Dit doet deze meerderheid evenwel zeer bewust niet. Waar we kunnen worden investeringen betaald vanuit het beschikbare budget. Is dit verstandig als lenen toch zo goedkoop is ? Wij menen van wel. Het is immers de bedoeling de totale schuld van de gemeente én OCMW zeker niet te verhogen. In tegendeel, op het einde van de legislatuur zal de schuld aanzienlijk afgebouwd moeten zijn : in voorwaardelijke wijze gesteld, want naast de financieel-economische omgeving zijn er nog factoren die onze financiële gezondheid drastisch kunnen komen verstoren.
Een belangrijke factor is het optreden van de overheid zelf. Een heel eenvoudig voorbeeld : het bepalen en doorstorten van ons aandeel in de personenbelasting. Als een bepaalde schijf niet helemaal of een pak later wordt gestort, dan heeft dat rechtstreekse gevolgen op rekening. De wijze van doorrekenen ‘brandweerfactuur’ : was niet te voorzien en heeft ook zeer rechtstreekse gevolgen op comptabiliteit. Bij ongewijzigde factoren gaan wij er dus vanuit dat einde legislatuur de globale schuld zal afgenomen zijn.
In mensentaal : wij menen dat je er financieel een pak gezonder voorstaat met weinig leningen dan met veel leningen, ook al zijn ze goedkoop.
 
Met onze 7.1 % aanvullende personenbelasting en gelijke opcentiemen onroerende voorheffing zitten we volgens een vergelijkende studie van Belfius aan de lage kant voor vergelijkbare gemeenten. We hebben woord gehouden en de belastingen niet verhoogd. Enkel daar waar we van de hogere overheid dienden in te grijpen (leegstand) werd de belasting opgetrokken. Evenwel, een belasting op leegstand zou in het beste geval niets mogen opleveren, want dat zou betekenen dat er geen leegstand meer zou zijn, wat precies de beleidsdoelstelling is. Uiteraard valt het invoeren of verhogen van retributies buiten de discussie van belastingen.
Uiteraard zal men stellen dat het niet ernstig is vol te houden dat Merchtem financieel gezond is als men afklopt op 31/12/2015 met een tekort van afgerond 1.241.000 € op kasbasis. Met verrekening van het positieve resultaat in 2013, blijft dit negatief op afgerond 440.000 €
In de toelichting bij de jaarrekening 2014 wordt de oorzaak van dit tekort in detail weergegeven.
 
Een jaarrekening is een foto van de financiële toestand op een bepaald moment. Als men dat steeds doet op het zelfde moment in dezelfde context krijgt zo’n foto een referentiewaarde. We gaan immers jaar na jaar de rekeningen kunnen vergelijken. Interessanter dan het vergelijken van begrotingen want dat zijn en blijven voorspellingen (ook in het BBC-verhaal).
Een jaarrekening heeft maar waarde als ze steeds in een zelfde context wordt opgesteld. Iedereen zou het zeer oneerlijk vinden mochten we de jaarrekening per 31/12/2014 afsluiten met een overschot van 800.000 €, goed wetende dat we in de eerste week van 2015 1.200.000 € zouden moeten betalen. Wel, hetzelfde, maar in omgekeerde zin, heeft zich nu voorgedaan. Eind 2014 hadden we 1.241.000 € tekort, maar wetende dat we in de eerste weken van 2015 ruim 2000.000 € te vorderen hadden, was dit geen probleem. In mensentaal een beetje het verhaal van ‘het einde van de maand’.
Dit negatief cijfer maakt de gemeente niet financieel ongezond. Alle andere indicatoren zijn overigens positief. Niet in het minst het exploitatieresultaat van 2014. Dat is meer dan de foto van de kas, dit is : wat hebben we in het hele jaar 2014 gedaan. Wel, de ontvangsten van het jaar 2014 liggen ruim 4.000.000 € hoger dan de uitgaven. Dit is als cijfer enorm veel belangrijker.
Als de prioriteit ‘financiële gezondheid’  permanente zorg en aandacht vereist, is dat minder het geval voor de andere prioriteiten uit de BBC.
Heel kort uit de bocht zouden we kunnen volstaan met te zeggen ‘we zijn er mee bezig’. Eigenlijk is dit niet zo kort uit de bocht want vele prioriteiten moeten einde legislatuur behaald worden.
Het afvalbeleid : in 2014 waren we daar inderdaad aan  het werken. Het nieuwe recyclagepark ging open in 2015. Als we in de actiepunten voorzagen dat er 15.000 bezoeken zouden zijn aan het recyclagepark en we noteren er ruim 31.000 in 2014 zou men zelfs kunnen zeggen dat we ‘goed bezig’ zijn…Als we ophaling restafval bekijken zien we dan weer dat we nog een tandje moeten bijsteken om de doelstelling te halen (Restafval moet op dieet : nog 3kg te gaan)
Belangrijk is dat we in 2014, zijnde het tweede jaar van de legislatuur, al flink wat doelstellingen hebben gehaald. Belangrijk is ook te lezen in de aangepaste meerjarenplanning dat het negatieve resultaat (kasbasis) 2014 volledig wordt weggewerkt in 2015.
Belangrijk is, en we herhalen, Merchtem is financieel gezond. Er zijn in de rekening overigens geen ‘knipperlichten’ waaruit zou kunnen blijken dat dit niet structureel zou zijn. De verhoudingen inkomsten / uitgaven, Schulden / uitgaven blijven goed zitten.
In de eerste budgetwijziging van 2015 verwerken we de ‘brandweerfactuur’ van niet minder dan 700.000 € in één dienstjaar, naast enkele andere investeringen (vb. aankoop ‘Bierboom’). Er komt in november nog een tweede wijziging en in december komt dan de begroting 2016.
 
 "
In alle geval : er is nog wel degelijk geld voor volgende generaties...